Kuveyt'in Irak Tarafından İşgali (1990): Körfez Savaşı’nın Başlangıcı

2 Ağustos 1990’da Irak lideri Saddam Hüseyin’in emriyle Irak ordusu, Kuveyt’i işgal etti. Bu işgal, Körfez Savaşı’na yol açarak ABD öncülüğünde geniş çaplı bir askeri müdahaleye neden oldu. Irak’ın Kuveyt’i ilhak etme girişimi, uluslararası toplum tarafından büyük bir tepkiyle karşılandı ve Saddam Hüseyin’in en büyük stratejik hatalarından biri olarak tarihe geçti.

Peki, Irak neden Kuveyt’i işgal etti? Kuveyt işgali nasıl gerçekleşti? ABD ve diğer ülkeler nasıl müdahale etti? İşte 1990 Kuveyt işgalinin tüm detayları…

Irak’ın Kuveyt’i İşgal Etme Nedenleri

1. Petrol Anlaşmazlığı ve Ekonomik Sorunlar

   • Irak, Kuveyt’i petrol fiyatlarını düşürerek Irak ekonomisine zarar vermekle suçluyordu.

   • Saddam Hüseyin, Kuveyt’in OPEC üretim kotasını ihlal ettiğini ve Irak ekonomisini zayıflattığını iddia ediyordu.

2. Irak’ın Savaş Borçları ve Kuveyt’ten Talepleri

   • İran-Irak Savaşı (1980-1988) sırasında Irak, Kuveyt’ten büyük miktarda borç almıştı.

   • Saddam, Kuveyt’in bu borçları affetmesini istedi ancak Kuveyt bunu reddetti.

3. Tarihi ve Siyasi Hak İddiası

   • Irak, Kuveyt’in tarihsel olarak Basra vilayetinin bir parçası olduğunu ve Osmanlı sonrası yanlış bir şekilde bağımsız hale geldiğini savunuyordu.

4. ABD’nin Çekingen Tutumu ve Saddam’ın Yanılgısı

   • ABD’nin Kuveyt’e yönelik doğrudan bir askeri müdahale yapmayacağına inanan Saddam Hüseyin, işgali gerçekleştirdi.

Bu nedenler, Irak’ın 1990 yılında Kuveyt’i işgal etmesine yol açtı.

Kuveyt’in İşgali (2 Ağustos 1990)

1. Irak Ordusunun Hızlı İlerlemesi

   • 2 Ağustos 1990’da Irak, 100.000 asker ve 700 tankla Kuveyt’e saldırdı.

   • Kuveyt ordusu hızla dağıldı ve işgal sadece birkaç saat içinde tamamlandı.

2. Kuveyt Emirliği’nin Kaçışı

   • Kuveyt Emiri Şeyh Cabir el-Ahmed el-Sabah ve hükümeti Suudi Arabistan’a kaçtı.

3. Irak’ın Kuveyt’i İlhak Etmesi (8 Ağustos 1990)

   • Irak, Kuveyt’i 19. vilayeti ilan etti ve kukla bir hükümet kurdu.

   • Ancak, bu ilhak uluslararası toplum tarafından tanınmadı.

Uluslararası Tepkiler ve ABD’nin Müdahalesi

1. Birleşmiş Milletler (BM) Yaptırımları

• BM, Irak’a karşı ekonomik yaptırımlar uyguladı ve işgalin sonlandırılmasını istedi.

• Ancak Saddam Hüseyin, BM kararlarını görmezden geldi.

2. ABD ve Koalisyon Güçlerinin Hazırlıkları

• ABD, Suudi Arabistan’a büyük askeri kuvvetler yerleştirerek Kuveyt’i geri almak için hazırlıklara başladı.

• Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Mısır ve diğer ülkeler ABD’nin yanında yer aldı.

Körfez Savaşı ve Kuveyt’in Kurtuluşu (1991)

1. Çöl Fırtınası Operasyonu (Ocak-Şubat 1991)

   • ABD öncülüğündeki koalisyon güçleri, Irak’a karşı geniş çaplı bir hava saldırısı başlattı.

   • Irak’ın askeri gücü büyük ölçüde zayıflatıldı.

2. Kuveyt’in Kurtarılması (Şubat 1991)

   • Koalisyon kara harekâtı başlattı ve 100 saat içinde Kuveyt’i Irak işgalinden kurtardı.

   • Irak ordusu büyük kayıplar vererek Kuveyt’ten çekildi.

3. Saddam Hüseyin’in Yenilgiyi Kabul Etmesi

   • 28 Şubat 1991’de ateşkes ilan edildi.

   • Irak, BM kararlarına uymak zorunda kaldı ancak Saddam Hüseyin iktidarda kaldı.

Kuveyt İşgalinin ve Savaşın Sonuçları

1. Irak’ın Büyük Askeri Kayıpları

   • Irak, yaklaşık 25.000-50.000 asker kaybetti.

   • Koalisyon güçleri ise sadece birkaç yüz asker kaybetti.

2. Irak’a Ağır Ekonomik ve Askeri Yaptırımlar

   • BM, Irak’a silah ambargosu ve ekonomik yaptırımlar uyguladı.

   • Bu yaptırımlar, 2003’te ABD’nin Irak’ı işgal etmesine kadar devam etti.

3. Orta Doğu’daki Güç Dengelerinin Değişmesi

   • ABD’nin bölgedeki askeri varlığı arttı ve Suudi Arabistan’da kalıcı üsler kuruldu.

   • Irak, Arap dünyasında büyük ölçüde yalnızlaştı.

4. Kuveyt’in Yeniden Yapılanması ve Ekonomik Kalkınması

   • Kuveyt, savaş sonrası hızla toparlandı ve yeniden yapılanma sürecine girdi.

Bu işgal, Orta Doğu’daki dengeleri kökten değiştiren en büyük olaylardan biri olarak tarihe geçti.

Tarihi Önemi

Kuveyt’in Irak tarafından işgali, ABD’nin Orta Doğu’daki askeri varlığını artıran ve Irak’ın küresel izolasyonuna yol açan en önemli olaylardan biri oldu.

• Eğer Saddam Hüseyin Kuveyt’i işgal etmeseydi, Irak bugün hala bölgenin en güçlü ülkelerinden biri olabilir ve ABD’nin bölgedeki etkisi daha sınırlı olabilirdi.

• Ancak, bu işgal Saddam Hüseyin’in iktidarını zayıflattı ve 2003’te ABD’nin Irak’ı işgal etmesine giden sürecin başlangıcını oluşturdu.

Bugün bile, Kuveyt’in işgali ve Körfez Savaşı, Orta Doğu’daki güç dengelerini belirleyen en önemli olaylardan biri olarak kabul edilmektedir.