Ridaniye Savaşı (1517): Osmanlı’nın Mısır’ı Fethi ve Hilafetin Geçişi

Ridaniye Savaşı, 22 Ocak 1517’de Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim ile Memlük Sultanı Tomanbay arasında gerçekleşmiş ve Osmanlılar için kesin bir zaferle sonuçlanmıştır. Bu savaş, Osmanlıların Mısır’ı fethetmesini sağlayarak İslam dünyasındaki liderliğini pekiştirmiş ve hilafetin Osmanlılara geçiş sürecini başlatmıştır.

Ridaniye Savaşı’nın Arka Planı

1. Osmanlı-Memlük Rekabeti

• Memlükler, Osmanlıların doğuya yayılmasına karşı çıkıyor ve Safevilerle Osmanlı’ya karşı ittifak yapıyordu.

• Osmanlılar, Memlüklerin Kutsal Topraklar üzerindeki hâkimiyetini sonlandırarak Hicaz’ı kontrol etmek istiyordu.

• 1516’da Mercidabık Savaşı’nda Memlükler Osmanlılara mağlup olmuş, Memlük Sultanı Kansu Gavri ölmüştü.

• Ancak Memlükler, yeni liderleri Tomanbay önderliğinde Osmanlılara karşı direniş göstermeye devam etti.

2. Osmanlı Ordusunun Mısır’a İlerlemesi

• Yavuz Sultan Selim, Memlüklerin direncini tamamen kırmak için Mısır Seferi’ne devam etti.

• Osmanlı ordusu, Sina Çölü’nü geçerek Kahire yakınlarındaki Ridaniye’de Memlüklerle karşılaştı.

• Memlükler, Osmanlıları püskürtmek için Kahire’nin savunmasını güçlendirdi ve Osmanlı ilerleyişini durdurmak için toplarını stratejik yerlere yerleştirdi.

Ridaniye Savaşı’nın Seyri

1. Osmanlıların Stratejik Hamlesi

• Memlükler, Osmanlıların doğrudan hücum edeceğini düşünerek toplarını belli noktalara yerleştirdi.

• Ancak Yavuz Sultan Selim, Memlüklerin beklemediği bir manevra yaparak ordusunu arkadan ve yandan saldırıya geçirdi.

• Osmanlı ordusu, Memlüklerin savunma hatlarını çökertti ve topları etkisiz hale getirdi.

2. Memlük Direnişinin Kırılması

• Tomanbay, Osmanlı ordusuna karşı kahramanca direndi ancak Osmanlı süvarileri Memlük hatlarını yarmayı başardı.

• Memlük ordusu büyük kayıplar verdi ve savaş Osmanlıların zaferiyle sonuçlandı.

• Tomanbay, savaş sonrası Osmanlılara karşı gerilla taktikleriyle direnişe devam etti ancak bir süre sonra yakalanarak idam edildi.

Ridaniye Savaşı’nın Sonuçları ve Etkileri

1. Osmanlılar Mısır’ı Ele Geçirdi

• Bu zaferle Osmanlılar, Memlük Devleti’ni resmen ortadan kaldırarak Mısır’ı topraklarına kattı.

• Kahire Osmanlı kontrolüne geçti ve Osmanlı yönetimi burada uzun yıllar sürecek bir hâkimiyet kurdu.

2. Hilafet Osmanlılara Geçti

• Mısır’ın Osmanlı topraklarına katılmasıyla birlikte Abbasi halifesi Osmanlı himayesine alındı.

• Resmi olarak 1517’de halifelik Osmanlılara geçti ve Osmanlı Padişahları, İslam dünyasının lideri olarak kabul edilmeye başlandı.

3. Osmanlılar Kutsal Toprakları Kontrol Altına Aldı

• Mekke ve Medine, Osmanlı idaresine girdi ve kutsal şehirlerin yönetimi Osmanlılara geçti.

• Osmanlılar, İslam dünyasının koruyucusu haline geldi ve Hicaz’ın güvenliğini sağlamaya başladı.

4. Memlükler Osmanlı’ya Bağlandı

• Memlükler siyasi olarak ortadan kaldırıldı ancak Osmanlı yönetimi, Mısır’daki Memlük aristokrasisini belirli ölçüde korudu.

• Mısır, Osmanlı’nın en önemli eyaletlerinden biri haline geldi ve stratejik bir merkez oldu.

  

Sonuç

Ridaniye Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun doğrudan Mısır’ı kontrol altına almasını sağlayan ve hilafetin Osmanlılara geçiş sürecini başlatan büyük bir zaferdir. Bu savaşla Osmanlılar, hem siyasi hem de dini anlamda İslam dünyasının en güçlü devleti haline gelmiştir.