Sanayi Devrimi (18.-19. Yüzyıl)
- tayi
- 16 Şub
- 1 dakikada okunur
Sanayi Devrimi, 18. yüzyılın sonlarında İngiltere'de başlayan ve kısa sürede tüm dünyayı etkileyen ekonomik, toplumsal ve teknolojik bir dönüşüm sürecidir. Bu dönemde el emeğine dayalı üretim yerini makinelerin hakim olduğu fabrikalara bırakmış, modern endüstrinin temelleri atılmıştır.
Sanayi Devrimi’nin Nedenleri
Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler: Buhar gücünün kullanımı ve James Watt’ın buhar makinesini geliştirmesi, üretim süreçlerini hızlandırdı ve maliyetleri düşürdü.
Tarım Devrimi: Tarımda verimliliğin artmasıyla nüfus hızla arttı, daha fazla işgücü sağlandı ve kırsaldan kentlere göç hızlandı.
Doğal Kaynaklar: İngiltere’nin bol kömür ve demir rezervine sahip olması, sanayileşmenin hızlanmasına katkı sağladı.
Kapitalizm ve Ticaret: Ticaret ağlarının genişlemesi ve sermaye birikimi, yeni fabrikaların kurulmasını mümkün kıldı.
Sanayi Devrimi’nin Öne Çıkan Yenilikleri
Buhar Gücü ve Makineleşme: Buhar makineleri dokuma tezgahlarında, maden ocaklarında ve gemilerde kullanılmaya başlandı.
Demiryolları ve Ulaşım: İlk demiryolu hatları, mal ve insan taşımacılığını büyük ölçüde hızlandırdı. Bu da ekonomik büyümeye ivme kazandırdı.
Fabrika Sistemleri: Üretim, küçük atölyelerden büyük ölçekli fabrikalara taşındı. Seri üretim yöntemleri yaygınlaştı.
Toplumsal ve Ekonomik Etkiler
Kentleşme: Fabrikalar etrafında yeni şehirler kuruldu. Sanayileşme, kırsaldan şehirlere göçü artırdı.
İşçi Sınıfının Ortaya Çıkışı: Fabrikalarda çalışan büyük bir işçi sınıfı oluştu. Bu durum işçi hakları hareketlerini ve sendikaların ortaya çıkmasını sağladı.
Eğitim ve Bilim: Teknolojik gelişmelerle birlikte eğitime ve bilime olan ilgi arttı. Üniversitelerde mühendislik ve teknoloji eğitimi yaygınlaştı.
Çevresel Etkiler: Kömür ve diğer fosil yakıtların yoğun kullanımı, çevre kirliliğini artırdı.
Sanayi Devrimi’nin Global Etkileri
Sanayi Devrimi, Avrupa’dan başlayarak tüm dünyaya yayıldı. Özellikle 19. yüzyılda Amerika, Almanya ve Japonya gibi ülkeler de sanayileşme sürecine girdi. Bu süreç, sömürgecilik ve emperyalizmin güçlenmesine neden oldu.
